گل مژه چیست و چگونه باید آن را درمان کرد؟ - نوای پرنده پارسی

در این مطلب از خبرنگاران مگ می خواهیم با گل مژه و راه های درمان آن آشنا شویم.

گل مژه چیست؟

گل مژه توده قرمز رنگی است که در لبه بیرونی پلک بروز می نماید و حاوی چرک و سلول های ملتهب شده است که در اثر مسدود و عفونی شدن غده یا فولیکول مو ایجاد می گردد. این عارضه می تواند به حدی دردناک باشد که حتی نتوانید آن را لمس کنید. داخل گل مژه مثل جوش، چرک فراوری شده اما در قسمت بالایی خود چیزی شبیه به قسمت انتهایی میخ و به رنگ زرد یا بژ دارد.

گل مژه انواع مختلفی دارد، به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می گردد و قرار است در ادامه با آن ها آشنا شویم:

• گل مژه خارجی؛ شایع ترین نوع گل مژه بیرون از پلک ایجاد و از فولیکول مژه آغاز می گردد. البته گاهی در عده چربی مو هم امکان گیر افتادن باکتری ها و ایجاد عفونت توجود دارد. این مدل از گل مژه در لبه بیرونی پلک دیده می گردد.
• گل مژه داخلی؛ اغلب این مدل از گل مژه ها در غده های جربی میبومین یا همان غدد اشکی در بافت پلک ایجاد می گردد. گل مژه داخلی در حین ایجاد و رشد به چشم فشار می آورند به همین خاطر نسبت به گل مژه های خارجی دردناک تر هستند.

دیگر علائم گل مژه شامل موارد زیر می گردد:

• تورم پلک
• ترشح زرد رنگ در چشم
• حساسیت به نور (نور هراسی یا فوتوفوبیا)
• احساس فرو رفتن چیزی در چشم
• حساسیت پلک
• احساس وجود شن و ماسه در چشم
• وجود اشک در چشم
• ایجاد پوسته در لبه پلک
• قرمزی پلک

چرا ایجاد گل مژه چشم خطرناک است؟

استافیلوکوک یک باکتری بی خطر است که روی پوست انسان زندگی می نماید و دلیل گل مژه در اغلب موارد است. وقتی این باکتری در غدد چربی مو، فولیکول یا غدد اشکی گیر می افتد باعث ایجاد عفونت و چرک می گردد. دست زدن به چشم یا مایدن آن رایج ترین راه برای انتقال باکتری و ورود آن به چشم است. عوامل زیر هم دلیل عمده ورود باکتری به چشم به حساب می آیند:

• خاراندن چشم به دلیل تب یونجه یا
• التهاب پلک (بلفاریت)
• استفاده از یا آلوده
• عدم
• بیماری های پوستی مثل روزاسه و درماتیت سبوره ای
• برخی از بیماری ها و شرایط خاص پزشکی مثل
• هر دلیل که باعث خاراندن یا مالیدن چشم ها می گردد مثل خواب آلودگی
• اختلال عملکرد غدد اشکی

عفونت چشم معمولا به دلیل مراقبت نادرست یا استفاده نادرست از لنزهای چشمی ایجاد می گردد. رفتارهای پرخطری که ریسک ایجاد عفونت چشمی را بالا می برند را می توان به صورت خلاصه در فهرست زیر مطرح کرد:

• لنزهایی که به درستی تمیز نشده اند
• دست زدن به لنز قبل از شستن دست ها
• استفاده از لنز در زمان خواب
• استفاده مجدد از لنز یکبار مصرف
• استفاده از لنز تاریخ مصرف گذشته

اگر قبلا دچار گل مژه شده اید باید بدانید که امکان ابتلای مجدد شما افزایش پیدا نموده و امکان عود مجدد آن بعد از بهبود وجود دارد.

راه های جلوگیری از ایجاد گل مژه

راه های ساده زیادی وجود دارند که می توانید برای جلوگیری از ایجاد عفونت در چشم و بروز گل مژه انجام دهید:

• برای تسکین خارش چشم ناشی از آلرژی یا تب یونجه از داروها بهره ببرید.
• بلفاریت، روزاسه، درماتیت سبوره ای و اختلال عملکرد غدد اشکی را درمان کنید.
• لنز ها را همواره تمیز نگه دارید و ضدعفونی کنید.
• قبل از دست زدن به لنزها، حتما دست هایتان را بشویید. بهتر است پس از شست وشوی دست ها با آب گرم و صابون، از مایع ضدعفونی نماینده دست حاوی الکل به دست هایتان بزنید سپس لنز ها را لمس کنید.
• از لنزهای یکبار مصرف مجددا استفاده نکنید.

اگر در حال حاضر دچار گل مژه شده اید باید موارد زیر را انجام دهید تا دوره درمان آن با آسیب و درد کمتری سپری گردد و عفونت به نقاط دیگر پلک سرایت نکند:

• دست های خود را مرتب بشویید.
• از آرایش کردن چشم خودداری کنید.
• تمام لوازم آرایشی قدیمی را دور بریزید.
• از لنزهای چشمی استفاده نکنید.

گل مژه مسری نیست اما باکتری ها می توانند به وسیله لوازم آرایش چشم آلوده منتقل شوند. پس هرگز اجازه ندهید دیگران از لوازم آرایش شما، مخصوصا ریمل و خط چشم، استفاده نمایند. بعلاوه ضروری است طبق زمانبندی زیر لوازم آرایش چشم خود را تعویض کنید:

• ریمل: هر 3 ماه یک بار
• خط چشم مایع: هر 3 ماه یک بار
• : هر 2 تا 3 سال یکبار

گل مژه را چگونه تشخیص دهیم؟

پزشک از نشانه های ظاهری یا با یاری دستگاه نور و دستگاه بزگ نمایی می تواند وجود گل مژه را تشخیص داده و زیر و روی پلک را آنالیز کند. تنها روش تشخیص مشاهده به وسیله پزشک است و هیچ آزمایش خاصی نباید برای آن انجام داد. برای آشنایی با ظاهر این عارضه می توانید

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

معمولا گل مژه ها بدون هیچ درمان خاصی و به مرور زمان خوب می شوند اما در شرایط زیر حتما باید به پزشک مراجعه کنید:

• گل مژه با گذشت چند روز بهبود نیافته است.
• در گل مژه خون دیده می گردد.
• رشد سریعی دارد.
• التهاب زیادی دارد.

نباید فراموش کنید که افزایش تورم یا علائم ایجاد عفونت تازه می تواند به معنای ابتلای عفونی شدید باشد. اگر بینایی شما تحت تاثیر قرار گرفته است باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. در این حالت عفونت گسترده بوده، تورم و قرمزی اطراف چشمتان هم نشانه توسعه عفونت به پوست اطراف چشم (سلولیت دور چشم) است.

راه های درمان گل مژه

گل مژه درمان خاصی ندارد و معمولا بعد از یک هفته بهبود پیدا می نماید. اما اگر بعد از گذشت یک هفته بهبود نیافته بود بهتر است برای درمان اقدام کنید. سریعترین درمان گل مژه و جلوگیری از توسعه آن، مراجعه به پزشک و مصرف آنتی بیوتیک مناسب است. به یاد داشته باشید که نباید هرگز آن را فشار دهید یا سعی در خارج کردن چرک داخلش داشته باشید. این کار باعث توسعه عفونت در قسمت های دیگر پلک می گردد.

کمپرس گرم اولین و برترین روش درمان خانگی گل مژه است. یک پارچه تمیز را در آب داغ قرار دهید و سپس روی چشم بگذارید. مراقب باشید گرما در حدی باشد که باعث سوختگی پوست پلک شما نگردد. کمپرس گرم باعث مایع شدن مواد سفت شده در گل مژه یاری نموده و اجازه تخلیه چرک را می دهد. 3 تا 4 بار کمپرس گرم در روز و هر بار به مدت 10 تا 15 دقیقه می تواند به درمان گل مژه به شکل موثری یاری کند.

بهتر است بعد از تخلیه گل مژه باز هم از کمپرس گرم بهره ببرید و با دست های کاملا تمیز پلک را ماساژ دهید. حرکات دایره ای ملایم که با نوک انگشت ایجاد می کنید، می تواند به تجزیه مواد به جامانده در محل بروز گل مژه یاری کند. بعلاوه می توانید برای تمیز نگه داشتن پلک پس از تخلیه یک پد یا پنبه آرایشی تمیز را به شامپو یا صابون ملایم آغشته نموده و پلک را با آن تمیز کنید. ممکن است کمی خون از محل تخلیه خارج گردد، این طبیعی است. اما اگر خونریزی ادامه داشت یا شدید شد حتما به پزشک مراجعه کنید.

اگر با مصرف آنتی بیوتیک و کمپرس گرم همچنان گل مژه شما سر جایش به جای مانده بود باید برای جدا کردن آن از پلک به پزشک مراجعه کنید. در این حالت پس از بی حس کردن پلک، یک برش کوچک روی عارضه ایجاد شده و چرک از آن خارج می گردد. ماده برداشته شده زیر میکروسکوپ آنالیز می گردد تا احتمال ابتلای شما به سرطانی بسیار نادر به نام کارسینوم سباسه (سرطان غدد سباسه) آنالیز گردد.

سوالات متداول

چند سوال پر تکرار درباره گل مژه در بین مراجعین به پزشک و بعلاوه اتاق های گفت وگوی مجازی به چشم می خورد که قرار است در این بخش پاسخ آن ها را با هم بخوانیم.

1. چگونه متوجه شوم که گل مژه ام در حال تخلیه است؟

وقتی تخلیه آغاز گردد با بهبود قابل توجه علائمی مثل درد و تورم همراه است. اگر به این مرحله رسیدید به هیچ وجه سعی نکنید خودتان آن را تخلیه کنید و بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

2. بدترین اتفاقی که می تواند به دلیل وجود این عارضه پیش بیاید چیست؟

در بدترین حالت عفونت به اطراف چشم سرایت می نماید و باعث بروز بیماری نادری به نام سلولیت دور چشم می گردد. در این حالت اطراف چشم قرمز و دردناک می گردد و احتیاج به درمان با آنتی بیوتیک دارد.

3. چگونه متوجه بدتر شدن شرایط عارضه شویم؟

اگر علائم بهبودی را بعد از چند روز مشاهده نکردید، گل مژه بزرگتر شد یا علائم آن بدتر شد به معنای بدتر شدن شرایط گل مژه است و باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

4. زمانی که گل مژه داریم چند بار باید روبالشی را عوض کنیم؟

در اغلب موارد اصلا احتیاجی به تعویض روبالشی و روتختی نیست. مگر وقتی که درگیر عفونت شدید باشید و پزشک به شما توصیه کند. با این حال اگر گل مژه شما در حال پس دادن رطوبت است یا به شکلی می خوابید که صورتتان را روی بالش قرار می دهید بهتر است روبالشی و ملافه های خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.

5. چرا عارضه روی همان پلکی پیدا می گردد که قبلا بوده است؟

گل زدگی مکرر ممکن است نشانه برخی از بیماری های پوستی مثل روزاسه یا بلفاریت باشد. اگر زیاد با این عارضه درگیر هستید حتما باید برای آنالیز، تشخیص و درمان به پزشک متحصص مراجعه کنید.

مرور کلی

وقتی یک غده چربی موی مسدود شده یا فولیکول مو در لبه پلک عفونی گردد گل مژه ایجاد می گردد. این عارضه بسیار رایج است و بیشتر در افرادی که دائم در حال مالیدن چشم هایشان هستند یا دست هایشان را به خوبی تمیز نمی نمایندو دیده می گردد. گل مژه می تواند بسیار دردناک باشد اما معمولا بدون هیچ درمان خاصی خود به خود از بین می رود. کمپرس گرم می تواند سرعت روند بهبود را افزایش داده و به تخلیه آسان تر یاری کند. اگر علائم بهبود بعد از چند روز مشاهده نشد، با مسائل بینایی روبه رو شدید یا عارضه خونریزی داشت حتما باید به وسیله پزشک معاینه شوید.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منبع: Healthline