کتاب بیانگر تمدن و فرهنگ زنده یک ملت است
به گزارش نوای پرنده پارسی، به گزارش خبرگزاری کتاب ایرن به نقل از روابط عمومی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران؛ دکتر شهین اعوانی دانشیار فلسفه در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و عضو هیئت مدیره انجمن حکمت و فلسفه ایران در گفت وگو با ستاد خبری بیست وهشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران بیان نمود: 24 آبان روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار است. همچنین 24 آبان روز رحلت علامه طباطبایی نیز هست. فکر می کنم وقتی در سال 1372 که موضوع اختصاص و نامگذاری یک هفته در سال (هر سال از 24 آبان) به نام هفته کتاب معین شد، سالروز رحلت علامه طباطبایی (24 آبان 1360) مدنظر بوده است که شاید اگر از همان موقع سالروز تولد ایشان مد نظر قرار می گرفت، شور و شوق برای کتاب مؤثرتر و عملی تر می بود. البته شاید چون تولدشان مصادف با اوایل فروردین ماه بوده تاریخ مناسبی برای برگزاری هر جشنواره یا هفته کتاب میسر نبوده است و از سال 1372 به بعد همیشه یک یا دو هفته منتهی به 24 آبان به هفته کتاب اختصاص داشته است.
او با اشاره به این که امروزه جامعه ای که افراد آن به هر نحوی از انحاء مختلف با کتاب و هنر سروکار دارند، جامعه فرهنگی به حساب می آید، خاطرنشان کرد: کتاب بیانگر تمدن و فرهنگ زنده یک ملت است. ولی همانطور که می دانید مصادیق کتاب در روزگار ما به تیراژ چاپ کتاب و تعداد چاپ و... ندارد. شاید بتوانیم بگوییم در حال حاضر تعریف کتاب خیلی گسترده تر از ده سال پیش است. عصر دیجیتال اقتضائات خاص خود را به همراه دارد.
اعوانی همچنین گفت: نسل ما تحولات وسیعی را در مفهوم و مصداق کتاب مشاهده کرد. مثلا کتاب های گویا (صوتی) و ایبوک ها (Ebook) به طور نامحسوس (در حافظه تلفن همراه شما یا لپ تاپ) با شماست. کتاب متداولی که کاغذی و به تبع آن سنگین باشد، نیست. اصلا شما کتابخانه کوچکی از تمامی منابع مورد نیاز خود را به صورت ایبوک به همراه دارید. البته همه این ها اقتضائات زمان ماست. وقتی آموزش مستقیم و شاگردپروری جای خود را به آموزش از راه دور (Fernunterricht/ Distance learning) که به اختصار D learning گفته می شود، داد ابزار آن هم مهیا شد، کتاب و کتابخانه هم به دو بخش کاغذی و دیجیتالی تقسیم شد.
او با بیان این که نظرسنجی هایی که اجرا شده حاکی از آن است که جوانان طرفدار برگزاری نمایشگاه های ملی و بین المللی کتاب و بخصوص تخفیف هایی که در نمایشگاه ها به علاقه مندان خرید کتاب داده می شود، هستند، خاطرنشان کرد: بسیاری از پژوهشگران در بررسی شاخص های توسعه، میزان کتابخوانی را شاخص توسعه تلقی می کنند. در این جا از فرصت استفاده می کنم و تذکری ضروری به انعکاس مطالبی که در رسانه ها به طور کلی درباره کتاب و کتابخوانی می شود، می دهم. چند روز پیش بود که خبری در رسانه ها آمد که متوسط ساعات مطالعه مردم هند به طور کلی هفته ای ده ساعت است و این میزان در ایران معادل یک ساعت و اندی است.
او در ادامه اظهار کرد: معمولا تبلیغات داخلی به ما چنین می فهماند که ایرانیان مردمی کم مطالعه اند. در صورتی که به نظر بنده چنین می آید که روش آمارگیری ما همانطور سنتی مانده است ولی جوانان از فضای مجازی و نسخه های دیجیتالی به وفور استفاده می کنند که اصلا در این آمار نمی آید. بیان یک مثال می تواند روشنگر این موضوع باشد. شما وقتی در مترو سوار می شوید می بینید تقریبا بیش از 50 درصد جوانان با تلفن همراه چیزی را مطالعه می کنند. بنده نمی گویم همه کتاب می خوانند ولی دیده ام که از این طریق مقاله رد و بدل می کنند، معرفی کتاب، معرفی فیلم یا برنامه هنری، بخصوص ورزش و... حتی مطالب اقتصادی، اجتماعی و سیاسی اطلاع رسانی می شود. هیچ یک از این ها در نظام آمار سنتی ما، مطالعه به حساب نمی آید.
عضو هیئت مدیره انجمن حکمت و فلسفه ایران خاطرنشان کرد: روی هم رفته به دلیل اپیدمی کرونا در جامعه جهانی و نیز ایران، امسال که نمایشگاه بین المللی فرانکفورت به صورت مجازی برگزار گشت که به عنوان اولین تجربه خیلی رضایت بخش نبود و در ایران هم نمایشگاه بین المللی کتاب نداشتیم و مسلما در هفته کتاب هم ویژه برنامه هایی را نمی توانیم داشته باشیم. در چنین نمایشگاه هایی خرید یا سفارش کتاب یکی از جنبه های مهم رویداد نمایشگاه کتاب است. مهم تر از همه تعامل جوانان با یکدیگر، شور و نشاطی که در برنامه ریزی سفر به تهران به صورت جمعی و ... نیز آشنایی با کتاب های جدید الانتشار و غیره از مزایای دیگر نمایشگاه کتاب برای جوانان است. البته مسلما در زمان شیوع ویروس کرونا، ضرورت دارد که سلامتی جامعه در اولویت باشد.
این پژوهشگر ضمن بیان این که بیشتر پژوهشگران، معلمان و مربیان جوانان، معتقدند عادت به مطالعه از کودکی آغاز می شود، اظهار کرد: اگر این فعل حسنه تا دوران جوانی استمرار یابد از سنین جوانی به بعد در آنان به صورت عادت نهادینه می شود. ما برای تحقق چنین ایده ای به روش و تجهیزاتی نیازمندیم.
وی اضافه کرد: به نظر می آید یکی از کمبودهای مدارس ما بخصوص در دوره متوسطه، کمبود کتاب خانه هایی است که در آن کتاب های ادبی، اجتماعی، تاریخی، علمی و... باشد. ممکن است نسخه های سووشون سیمین دانشور، یا مجموعه ده جلدی کلیدر دولت آبادی، بینوایان هوگو یا جنگ و صلح تولستوی، در اینترنت به صورت نسخه دیجیتالی یا حتی نسخه صوتی موجود و در دسترس باشد ولی ابتدا باید در نوجوان انگیزه به این کتاب ها شکل گیرد.
او در ادامه گفت: یعنی ابتدا به صورت غیرمستقیم با این آثار آشنا شود. مثلا معلم درس انشاء یا ادبیات، نویسنده ای را معرفی کند و معروف ترین آثارشان را برشمارد و بگوید من در سنین شما بودم فلان اثر را خوانده ام (البته اگر خوانده باشد!) و خیلی مایل بودم که فلان اثرش را هم بخوانم یا مجموعه داستان هایش را ... ولی در آن زمان هنوز به فارسی برنگشته بود و این یک انگیزه می شود تا جوان به سراغ آن اثر برود.
دانشیار فلسفه در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران ضمن بیان این که معرفی یک کتاب تا همین حد کنجکاوی جوانان را برمی انگیزد تا آن را از کتابخانه مدرسه امانت بگیرد، اظهار کرد: در صورتی که اولا کتابخانه داشته باشد و ثانیا کتاب هایی را که معلم ها معرفی می کنند، در آن موجود باشد. در این جا والدین هم نقشی اساسی دارند. وقتی جوان کتاب غیردرسی مطالعه می کند به او گوشزد نکنند که این چه وقت کتاب خوانی است!. سال دیگر یا دو سال دیگر کنکور داری و....
شهین اعوانی در پایان گفت: انشاءالله تا سال آینده درمانی برای بیماری کرونا که قربانیان آن نیز روزافزون است، پیدا شود تا بتوانیم مجددا شاهد برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب و نیز هفته کتاب و بزرگداشت روز قلم و ... باشیم.
بیست وهشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار دانایی؛ مانایی از 24 آبان آغاز و تا 30 آبان ماه 1399 ادامه دارد.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایرانbestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا