نقد قسمت اول سریال هیولا؛ مهران و مَردُم!

به گزارش نوای پرنده پارسی، نوشتن درباره کار جدید مهران مدیری یعنی سریال هیولا برای هر منتقدی سخت است. وقتی اعلام شد پس از مدت ها، مدیری و پیمان قاسم خانی، که مهمترین آثار کمدی تاریخ تلویزیون مثل پاورچین، شب های برره و مرد هزارچهره را در کنار هم خلق کرده اند، بار دیگر برای ساخت هیولا با هم همکاری می کنند، همه انتظار داشتند که با محصولی عجیب و غریب و به شدت خنده دار روبرو شوند، اتفاقی که در هیولا حداقل تا اینجای کار نیافتاده. پیمان قاسم خانی پست عجیب طراح و سرپرست نویسندگان را در حالی بر عهده گرفت که هیولا تنها یک نویسنده داشت و آن امیر برادران بود و سرپرستی گروه نویسندگان یک نفره کار عجیبی به نظر می رسد. در فضای وب جز چند نقد در بلاگ خود نماوا (یکی از سرمایه گذاران اثر) نقد چندانی به چشم نمی خورد و اگر هم باشد، نقدهای منفی از جنس آن چیزی است که مسعود فراستی در هفت گفت: هیولا نشانه ای از سقوط مهران مدیری است.

هیولا ماجرای یک دبیر ساده به نام شرافت (با بازی فرهاد اصلانی) است که باید در تهران امروز و زیر فشار مالی شدید، بین حفظ اخلاق و شرافت و یا تن دادن به رشوه و بی اخلاقی یکی را انتخاب کند. بحران هایی مثل نبود دارو، گرانی اقلام خوراکی، صاحب خانه بد و از همه مهم تر اختلاس در صندوق فرهنگیان (با نام کنایی صندوق خاک پای فرهنگیان) مسائلی است که در این چند قسمت آقای شرافت باهاش درگیر می شود.

اگر بخواهیم خود هیولا را به عنوان یک اثر کمدی بررسی کنیم، بسیاری از انتقادها درست است؛ هیولا در بهترین حالت یک درام با لحظات شیرین است تا کمدی تمام عیار مانند آثار قبلی مدیری. در سه اپیزود اول جز چند لحظه خاص (از قبیل شوخی با خاوری) سریال لبخند چندانی بر روی لب مخاطب نمی آورد. در جنبه درام هم هیولا خیلی عادی پیش می رود: نه ریتم سریعی دارد و نه کار دراماتیک عجیبی می کند. شاید تنها تغییر نسبت به سریال های قبلی اضافه شدن تیتراژ و فیلمبرداری با کیفیتی بالاتر از قبل باشد. به نظر می رسد که بررسی هیولا از این منظر درست نیست. اهمیت مهران مدیری در حوزه سرگرمی کشور، به اندازه ای هست که سریال لایق نگاهی دوباره باشد. ظاهرا اصلی ترین نکته در خلق هیولا تلاش مدیری برای ساخت اثری درباره وضعیت مردم است.

از انتخاب بازیگران شروع کنیم، مدیری به جای انتخاب همیشگی کمدین های دور و برش، این بار به سراغ فرهاد اصلانی رفته که با نقش های دراماتیکش شناخته می شود. و در سه اپیزود اول، تعداد لحظات درماندگی آقای شرافت (که معمولا هم با موسیقی سوزناک همراه می شود) خیلی بیشتر از لحظات کمدی سریال است.

اگر درست یادتان باشد، مهران مدیری حدود یک سال پیش در خندوانه روبه روی رامبد جوان حاضر شد و در آنجا دوران فعلی را منحط ترین دوران مالی، فرهنگی، اجتماعی و… بشر خواند. وقتی در روز سیزده به در مدیری بعد از مدت ها دوباره به روی سن دورهمی آمد، اهمیت مونولوگ شروعین اش خیلی بیشتر از بامزه بامزگی آن بود؛ نقد تند و صریح به مسئولان کشور تا حدی که صدای مسئولین رده بالای کشور (به طور مثال وزیر کشور) هم درآمد.

با توجه به این مسائل می توان گفت که هیولا محصول مهران مدیری جدیدی است که خیلی با آن بازیگری که نقش فرهاد برره را بازی می کرد تفاوت دارد. مهران مدیری تازه ای که دیگر کمدین نیست، یا حداقل نمی خواهد فقط کمدین باشد. این مدیری جدید کاراکتری است که برایش حرف زدن از بحران ها و مسائل اهمیت بیشتری از ساختن یک کمدی خوش ریتم دارد. به کامنت های سریال مدیری در شبکه ای اجتماعی نگاه کنید، هرچند هیولا مردم را نخندانده، اما با آن ها همدردی کرده. مردمی که در اوج بحران های مالی هستند خود را در شخصیت شرافت می بینند. مردمی که می بینند روز به روز بی اخلاقی و ظاهرسازی و ریاکاری بیشتر و بیشتر عامل موفقیت افراد می شود. و هر روز از جایی خبری از اختلاس و فساد مالی در اخبار دیده می شود، هیولا را نه برای خندیدن یا سرگرم شدن که برای حسی از شنیده شدن می بینند. اینکه به نظر می رسد کسی حواسش به آن ها هست.

مدیری حالا دیگر در زمین کمدی بازی نمی کند، او ترجیح می دهد که در حد توان خود بازتاب صدای مردم باشد. ترجیح می دهد دردمند باشد تا بامزه و از تلخی واقعی زندگی بگوید تا کمدی شیرین ولی الکی.

آیا این راستا الزاما درست است؟ پاسخ این سوال را نمی شود به همین راحتی داد. باید نشست و دید که هیولا در ادامه راه به کجا می برد. این را که مدیری خواسته در کارنامه اش تغییر لحنی اساسی بدهد، می شود کاملا احساس کرد. اما برای فهمیدن اینکه حرکت اش در ادامه سبب افزایش محبوبیت او در میان مردم می شود یا اینکه مردم همچنان مدیری قبلی را ترجیح می دهند، باید منتظر ادامه سریال و قضاوت مردم باشیم.