سفر به دنیای خیال انگیزکوچولوها

به گزارش نوای پرنده پارسی، زهرا کریمی-خبرنگار:خرداد سال جاری موزه ای مهمان منطقه 3 شده که بازدید آن شما را پرت می نماید به دوران شیرین کودکی.

سفر به دنیای خیال انگیزکوچولوها

موزه ای که ویترین هایش پر از عروسک های قدیمی با پیراهن های رنگ ورو رفته است. ویترین هایی با اسباب بازی، عروسک، مهر و نشان، کاردستی، پوشاک، زیورآلات، پاپوش، کتاب، نشریه، عکس، پوستر، صفحه، کاست و کلی وسایل جذاب دیگر انتظار شما را می کشد. تماشاگران این موزه بچه ها قد و نیم قد، نوجوانان، جوانان و گهگاهی بزرگسالان هستند. چیدمان موزه به گونه ای است که بچه ها به راحتی می توانند آنها را تماشا نمایند. مقابل بعضی از وسایل با نخ های به هم تنیده شده، طناب کشی شده تا دسترسی به آنها آسان نباشد. با تماشای این موزه می توانید برای یکی، 2 ساعت به دنیای کودکی سفر کنید.

روایت زندگی بچه هاه پیش از تاریخ تا دوره باستان

دراین بخش اسباب بازی هایی که از گل و سنگ و چوب ساخته شده اند به نمایش درآمده است. لوح های مشق به دست آمده از تمدن ایلام با خط میخی که نشان دهنده توجه گذشتگان به آموزش خواندن و نوشتن به بچه ها است ویترین شده اند. روی یکی از لوح های گلی ساختمانی ترسیم شده که تصویری از فضای آموزشی آن دوران است. ظرف سفالی کشف شده در شهر سوخته سیستان و بلوچستان متعلق به 2500 سال پیش گواه این مدعاست که در آن موقع امکان طراحی انیمیشن روی سفال هم داشته اند. طرح روی سفال بازدیدنمایندگان را به بخش افسانه درخت آسوریک موزه راهنمایی می نماید.

افسانه درخت آسوریک

در این بخش زیراندازی بافته شده از الیاف خرما به روی زمین پهن شده و روی دیواری، تصویری بزرگ از درخت خرما و روی دیوار دیگر تصویری از یک بز قاب شده است. در یکی از ویترین ها نخستین سفال با نقاشی انیمیشن و روی یک سه پایه کتاب بزرگ و شعر درخت آسوریک (افسانه درخت خرما و بزی) نهاده شده است. این متن ادبی بچه هاه قدمتی نزدیک به 3 هزار سال دارد. استرابو جغرافیدان یونانی درباره این افسانه ایرانی می گوید: ایرانی ها افسانه ای به شعر دارند که در آن 360 بار از خرما نام برده اند. این افسانه مربوط به دوران ساسانیان است. بخش دیگری از این موزه به معرفی افسانه مو و میش می پردازد که بیشتر در دامنه های جنوبی و شاقتصادی زاگرس برای بچه ها تعریف می شد و شامل رجزخوانی بین مو و میش است.

دوره مشروطه

در این بخش سعی شده تا زندگی بچه ها در کتاب های چاپ سنگی نشان داده گردد و قسمت بعدی آن مربوط به داستان عمو نوروز و ننه سرماست. اشرف خانم نام یک عروسک آلمانی است که به عنوان نخستین عروسک در سال 1300 برای کودکی به سوغات آورده شد. عروسک های دست ساز مردمی، عروسک ننه سرما از توابع میمند ایران، عروسک خدیجه بیعت فراز روستای ماهور گچساران، عروسک اسبک پسر و پدر، عروسک های دست ساز نمایش قشون و در بخش دیگر پوشاک بچه ها در دوره قاجار نمایش داده شده است.

  • کارگاه های موزه کودکی ایرانک

فعالیت دیگر موزه برگزاری کارگاه های متنوع در حوزه کودک و نوجوان است. کارگاه بازی ـ بازی، خمیربازی، ساخت عروسک محلی، خیمه شب بازی، تصویرسازی، ساخت اسباب بازی، آموزش انیمیشن، کارگاه چاپ و سیلک و در مناسبت های مختلف در طول سال کارگاه های متنوع و نمایش برگزار می گردد.

  • قصه های ماندگار

در این بخش می توانند تماشاگر هنر نگارگری باشید این صحنه ها با ماکت ساخته شده و بچه ها و بازدیدنمایندگان موزه در همه سنین را به خود جذب می نماید. روایت ماندگار موش و گربه عبیدزاکانی هم در این موزه به نمایش گذاشته شده است که در ادبیات فارسی صندلی ویژه ای دارد و هنوز هم در خیلی از آموزش ها از آن بهره می برند.

  • آموزش مکتب خانهای

در این بخش از موزه ماکتی زیبا از یک مکتبخانه را می بینید و با روش آموزش مکتبخانه ای آشنا می شوید. معمولاً آموزش در مکتبخانه ها با این ترانه شروع می شد: الف نقطه ندارد/ ب یکی به زیر دارد/ ت دو تا به سر دارد/ ج یکی تو شکم دارد/ح هیچی ندارد/ و... آنچه بعد از دوران مکتبخانه آموزش داده می شد کتاب نصیب الصبیان، بوستان و گلستان سعدی و کلیله و دمنه بود. وقتی بچه ها وارد بخش آموزش و پرورش می شوند دنیای آموزش روز به روز مدرن تر می گردد و در این بخش با تاریخ آموزش به صورت گفتاری، دیداری و شناختی روبرو می شوند که ناخودآگاه آنها را به تفکر و اندیشیدن وادار خواهد نمود. در یکی از ویترین ها چاپ سنگی، کتاب های ورقی، کتاب های درسی قدیمی، کتاب های مکتبخانه ای و مهرهای عیدی سازی(مهرهای سنگی که از آن به عنوان کارت پستال های کنونی استفاده می شده است.) دیده می گردد. در ادامه این بخش بچه ها با آثار و عکس های شخص فرهیخته ای به نام میرزاحسن رشدیه، مبدع سپاه دانش آشنا می شوند. لوح های تصویری در الفباآموزها، آشنایی با مدرسه نوگرایانه فرهاد و مهران در دوره رضا شاهی، تصویر جبار باغچه بان و همسرش و بعضی از عملنمودهای آنها در باب آموزش مهارت های زندگی، نمایش پیرترب، اثر جبار باغچه بان دیدنی های دیگر این بخش از موزه است. آخرین دیدنی این بخش هم مربوط به محمد بهمن بیگی، بنیانگذار و مروج آموزش و پرورش عشایری در سیاه چادرهای عشایر است.

  • سالن نمایش خیمه شببازی یا شاه سلیمبازی

مبارک، سقا، فرخ خان، قابله، عروس، جاروکش، پهلوان و شاه سلیم همه صورتک های اصلی نمایش عروسکی خیمه شب بازی هستند. معمولاً 2 نوازنده در دو طرف جلو خیمه می نشینند. نمایش خیمه شب بازی در این بخش از پرهوادارترین ها است. نمایش های عروسکی هم بخش جذاب دیگر موزه است که معمولاً با موضوعاتی مانند بازی خیال، پهلوان کچلک، شب بازی، خم بازی، سایه بازی، عروسک پشت پرده و جی جی ویجی شما را غافلگیر می نماید.

هدایای دیدنی موزه

این موزه از موزه های بسیار دیدنی است که برای جمع آوری وسایل آن زحمت زیادی کشیده شده است. وسایل این موزه ارزش زیادی دارد بعضی از این وسایل توسط موزه داران خریداری شده و بعضی از آنها توسط مردم عادی یا چهره های مردمی به موزه هدیه شده اند و بعضی دیگر به صورت امانت در اختیار این موزه نهاده شده است. در این میان بعضی اقلام احتیاج به معرفی دارند مانند:

شیرمک، (شیشه شیر) : وسیله ای که با آن به کودک شیر می دادند و در گورستان های قیطریه پیدا شده است.

ننو تابستانی (گهواره چوبی بزرگ) : محل ساخت آن روستای فشم و از جنس چوب و فلز و دست ساز است.

کیف کودکستان: جنس این کیف که بیشتر در دهه 30 استفاده شده از مقوا با روکش چرم مصنوعی و دوردوزی نوارپارچه ای و دسته و قفل آن فلزی است. اهدانماینده از اهالی شمیرانات به نام آرسینه ماردیروسیان است.

آدم آهنی نقره ای: اهدایی از طرف کامران ملک مطیعی که جنس آن پلاستیکی است.

روروئک: این وسیله بازی با چوب و بلبرینگ و قلاب فلزی، میله فلزی و میخ ساخته شده است. این وسیله متعلق به محمدتقی محمدی است.

هدایای مردم و چهره های شاخص

بخش های دیگر این موزه شامل تصویرگری کتاب های کودک، بازنویسی و گردآوری قصه ها، اسباب بازی ها در دوره پهلوی اول، اسباب بازی های حلبی سنتی و ماشین دودی است. بخشی هم مربوط به دوره پهلوی دوم و هدایایی است که زویاپیرزاد، نویسنده ارمنی تبار اهل ایران به موزه تقدیم نموده است. همچنین عروسک ها و اسباب بازی های ملل و سایر هدایا از افراد بنام یا مردم عادی در این بخش به نمایش گذاشته شده است.

فرزانه طاهری قندهاری

سرپرست موزه کودکی ایرانک:

برای معرفی احتیاج به حامی داریم

در انتهای خیابان حصاری در بلوار میرداماد و در سالن گنجینه اسناد ملی ایران، موزه ای با عنوان موزه کودکی ایرانک فعالیت فرهنگی اش را شروع نموده است. موزه ای که نه تابلو بزرگی مانند سایر موزه های تهران دارد و نه اسمش را زیاد شنیده ایم. اما فعالیت موزه در فضای مجازی بیش از فضای واقعی است و این دلایل مختلفی دارد. فرزانه طاهری قندهاری سرپرست موزه کودکی ایرانک درباره فعالیت های فرهنگی این موزه برایمان می گوید.

موزه کودکی ایرانک با چه عنوانی فعالیتش را شروع کرد؟

موزه کودکی ایرانک از ابتدای دهه 80 با هدف برگزاری نمایشگاه های موضوعی کودک و نوجوان و تاریخ فرهنگ و ادبیات بچه ها کار خود را شروع کرد و جمع آوری اطلاعات و انجام پژوهش ها و هر آنچه که مربوط به کودک می گردد برای آشنا کردن بچه ها و نوجوانان و سایر اقشار با سیر تاریخی فرهنگ و ادبیات بچه ها ایران بود در دستور کار این موزه نهاده شد. این مؤسسه تاکنون توانسته 9 نمایشگاه بزرگ و چندین نمایشگاه کوچک را با موفقیت و جذب هوادار در مراکز گوناگون فرهنگی و آموزشی برگزار کند.

بنابراین موزه باید به خوبی برای اهل هنر شناخته شده باشد؟

بله اما برای شناخت بهتر و بیشتر همه مردم ما احتیاج به حمایت اقتصادی، مطالعاتی و تبلیغاتی داریم. این مؤسسه برای انجام فعالیت های فرهنگی و رشد و تقویت تاریخ ادبیات بچه ها ایران راه اندازی شد و مدیران فرهنگی و هنری باید این حرکت را بیشتر حمایت نمایند تا دغدغه های ما برای برگزاری نمایشگاه کمتر گردد.

چرا موزه کودکی ایرانک برای کسی شناخته شده نیست؟

مهم ترین دلیل آن برگزاری موقت موزه در مناطق است. این موزه براساس قراردادی که با مؤسسه ها و نهادها بسته گردد فعالیتش را شروع می نماید. در حال حاضر موزه بعداز گذشت 4 سال دوباره افتتاح شده است. 4 سال پیش به مدت 6 ماه در باغ نگارستان بودیم و حالا با توافقی که سازمان گنجینه اسناد با ما داشت این موزه را در این مکان برپا کردیم و از مرداد 98 تا خرداد 99 در این منطقه فعالیت داریم. البته از نمایشگاه قبلی تا سال جاری به خیلی از مراکز فرهنگی اعم از باغ کتاب و موزه ها و فرهنگسراها سر زده ایم اما فضا کوچک بود و یا اجاره بهایی که از ما می خواستند خیلی کلان بود و هنوزکه هنوز است آن فضا را به هیچ نهاد و مؤسسه ای اجاره نداده اند و خالی است. برای برپایی نمایشگاه موزه در هر مکانی ما به فضایی حدود 2 هزارمترمربع بنا احتیاج داریم به دلیل اینکه وسایلی که برای نمایش داریم متنوع و زیاد است. علاوه براینکه در جایی ثابت مستقر نیستیم، نداشتن تابلو و تبلیغات در محله های تهران هم مزید بر علت شده است. اما اجازه نداده ایم این دلایل مانع از فعالیت فرهنگی ما گردد و خوشبختانه از سال 75 که کار را به طور جدی شروع نموده ایم پیشرفت های خوبی داشته ایم و آنهایی که باید ما را بشناسند، می شناسند و ارتباط و تعامل فرهنگی، پژوهشی و اطلاعات خوبی داریم.

برخورد اهالی محله میرداماد با موزه چگونه است؟

برای برپایی نمایشگاه موزه شرایطی را در نظر می گیریم که مهم ترین آن برپایی موزه در محیطی فرهنگی و هنری است مانند باغ نگارستان و یا همین سالن گنجینه اسناد ملی. محیط پیرامون هم مهم است که جای پارک برای مراجعه نماینده فراهم باشد تا این مشکل مانع از حضورشان نگردد. خوشبختانه اهالی محله میرداماد از این موزه استقبال نموده اند و معمولاً صبح ها شاهد حضور مادران به همراه بچه ها در موزه هستیم و این استقبال حال من و سایر همکاران را خوب می نماید. زمانی هم که در باغ نگارستان بودیم، عزیزانی که برای تماشای موزه نگارستان می آمدند از موزه ما هم بازدید داشتند.

برای موزه، تبلیغات محلی هم انجام داده اید؟

اداره زیباسازی شهرداری تهران تبلیغات بیلبوردی ندارد و به تازگی رایزنی هایی انجام داده ایم که اگر موافقت و همکاری نمایند در 7 نقطه از پایتخت بنر تبلیغاتی نصب گردد. هرچند که نگاه ما به موزه، نگاه منطقه ای نیست و بسیار فراتر از آن است. اطلاع رسانی ما در همه جای ایران است چون هدف ما ترویج خواندن کتاب بین بچه ها است.

برپایی این موزه بهانه ای شده تا با کانون های فرهنگی شهرهای مختلف نیز ارتباط بگیریم. از زمانی هم که به منطقه 3 آمده ایم، بیکار ننشسته ایم و در فضای مجازی و مدارس خیلی خوب تبلیغ نموده ایم. برای معرفی موزه به مدارس منطقه 3 رفته و طی جلساتی با مدیران مدارس، بعضی از آنها را به بازدید گروه های دانش آموزی راضی نموده ایم و روزانه میزبان 2 گروه دانش آموزی در صبح و بعداز ظهر هستیم. معمولاً بعضی از دانش آموزانی که موزه برایشان جذابیت دارد به تنهایی یا همراه خواهر و برادر و بچه ها فامیل برای بازدید به موزه می آیند. در حال حاضر صفحه اینستاگرام ما حدود 12 هزار عضو دارد و سایت هم حدود 80 هزار نفر عضو فعال دارد.

شاهنامه

بخش شاهنامه شامل سروده های فردوسی است که نوشین صفاجو با ساخت ماکت های بسیار جذاب، افسانه زال و سیمرغ، داستان فریدون، داستان تولد رستم، داستان سهراب و مادرش تهمینه را به تصویر کشیده است.

منبع: همشهری آنلاین
انتشار: 3 آذر 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: pbmusic.ir شناسه مطلب: 2698

به "سفر به دنیای خیال انگیزکوچولوها" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "سفر به دنیای خیال انگیزکوچولوها"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید