اثرات مخرب پروژه های عمرانی احتیاج به آنالیز دارد

به گزارش نوای پرنده پارسی، معاون پژوهش جهاددانشگاهی واحد کردستان گفت: توجه به پروژه های توسعه در سال های اخیر معمولاً معطوف به ملاحظات اقتصادی بوده و پیامدهای اجتماعی پروژه ها که گاه اثرات مخربی بر جامعه شهری دارند، ارزیابی نمی گردد. از این رو به اجتماعات محلی، و هویت شهری توجه چندانی نمی شد. حال ارزیابی تاثیرات اجتماعی، فرهنگی (اتاف) نه تنها می تواند پاسخی به مشکلات پروژه های شهری باشد بلکه بررسی سیاست های توسعه شهری نیز قلمداد می گردد.

جاهده تکیه خواه در گفت و گو با خبرنگاران، با بیان اینکه کشورهای پیشرو در دنیا با استفاده از روش ارزیابی تاثیرات اجتماعی فرهنگی (اتاف) در پی توسعه متوازن هستند، اظهار کرد: در همین راستا جهاددانشگاهی کردستان بر اساس رسالت خود اقدام به تاسیس مرکز ارزیابی تاثیرات اجتماعی، فرهنگی (اتاف)، در امسال نموده است چراکه توجه بیش از پیش به تاثیرات اجتماعی، فرهنگی در روند اجرای پروژه های مختلف و رصد این آثار در طرح ها و تصمیمات، پروژه ها و اقدامات در شهرها و توجه به اثرگذاری مستقیم یا غیرمستقیم موارد ذکر گردیده در تسهیل زندگی انسان ها، مسأله ای ضروری و اجتناب ناپذیر است.

وی اعلام کرد: این مرکز فعالیت های خود را در زمینه مشاوره به ادارات، سازمان ها، نهادها و ... در خصوص ارزیابی تاثیرات اجتماعی، فرهنگی آغاز نموده است.

معاون پژوهش جهاددانشگاهی واحد کردستان، در ارتباط با گروه اتاف جهاددانشگاهی استان مطرح کرد: اجرای صحیح اتاف که همان پیوست مطالعات فرهنگی اجتماعی برای مطالعه طرح های گوناگون است، باعث جلوگیری از اتلاف منابع و تقویت سرمایه اجتماعی می گردد.

وی اضافه نمود: ارزیابی تأثیرات اجتماعی پروژه های مختلف شهری به معنای آنالیز آثار و پیامدهای اجتماعی مثبت و منفی یک پروژه در برهه های زمانی قبل از اجراء، در حینِ اجراء، و پس از بهره برداری به منظور تهیه برنامه مدیریت اجتماعی آن است. برای مثال می توان به آنالیز انجام شده توسط این مرکز در خصوص زیرگذر و مجتمع تجاری زیرزمینی آزادی سقز و ارائه پیامدهای مثبت و منفی آن به شهرداری سقز اشاره نمود.

تکیه خواه اعلام کرد: برخی اوقات پروژه ها و بودجه های شهری نه تنها نوسازی و نزدیک شدن به توسعه شهری را ایجاد نمی نمایند بلکه بستری برای بروز مصائب و مشکلات اجتماعی را ایجاد می نمایند که اگر به سرعت اثرات آن بروز پیدا نکند، مخاطرات آن نسل های آینده را نیز تهدید می نماید.

وی در ادامه اعلام کرد: در حالی که به دنبال سرنخ مشکلات اجتماعی می گردیم و درکلاف سردرگم مسائل شهرنشینی جستجو می کنیم، دنیا با استفاده از ارزیابی تاثیرات اجتماعی فرهنگی (اتاف) در پی توسعه متوازن است .

معاون پژوهش جهاددانشگاهی واحد کردستان به فواید ارزیابی نظرات شهروندان در اتاف اشاره نمود و اضافه نمود: دریافت نظرات شهروندان و تکیه بر خردجمعی، زمینه را برای مشارکت مدنی آنان در فرآیندهای اجتماعی هموار نموده و هزینه های اداره شهر را کاهش می دهد.

وی اذعان کرد: پاسخ مناسب به انتظارات شهروندان، حجم نارضایتی عمومی و زمینه های قانون گریزی را کاهش می دهد چرا که مدیریت شهری، هزینه های گزافی را بابت قانون گریزی شهروندان پرداخت می نماید.

تکیه خواه مدل مراحل انجام طرح ارزیابی در اتاف را اینگونه برشمرد و گفت: شناسایی احتیاج به انجام مطالعه اتاف، شناسایی اقدام توسعه ای، دامنه یابی، جمع آوری داده های پایه ای، برآورد اولیه از تأثیرات احتمالی، گزینش و مطالعه تأثیرات مهم، ارزیابی گزینه های بدیل، تدوین پیشنهادات برای کاستن از اثرات منفی، طراحی و اجرای نظام نظارت از مراحل انجام طرح اتاف هستند.

وی گفت: مسئولیت اجتماعی تدابیر و رفتارهای تجاری در حـوزه هـای کارگری، مصرف نماینده ها، حمایت هـای زیـست محیطـی و حقـوق بـشر، ضوابط رفتار، اخلاق و اطاعت پـذیری، فعالیـت اجتمـاعی، خیـر خـواهی شـرکتی، را در بـر مـی گیـرد و متاسفانه عدم بروز مسئولیت اجتماعی در کشورهای دنیا سوم، ضرورت توجه به ارزیابی اجتماعی را پدید می آورد.

تکیه خواه در خاتمه یادآور شد: ضرورت توجه به ارزیابی تاثیرات اجتماعی و فرهنگی از جانب نهاد ها و سازمان ها و تعامل بیشتر با مردم و دخیل دادن نظر آنان در این زمینه، عرصه را برای تسهیل اجرای طرح ها مختلف و پروژه های گوناگون فراهم آورده و جهاد دانشگاهی کردستان آمادگی خود را برای همکاری و تحقیق در مطالعه پیوست مطالعات فرهنگی و اجتماعی پروژه های عمرانی و شهری اعلام می دارد.