مهم ترین عوامل رضایت شغلی از نگاه علم چیست؟ - نوای پرنده پارسی

خرسندی در مقابل رضایت مندی شغلی

برای آغاز بحث، ضروری است که بین خرسندی و رضایتمندی تمایز قائل شویم. یک فرد ممکن است شغل خود را دوست داشته باشد، از جهت شغلی خود کاملا راضی باشد، ولی همچنان هنگام انجام آن خرسند نباشید و از آن خیلی لذت نبرید. رضایت یک حالت طولانی مدت است، ولی شادی در لحظه اتفاق می افتد.

مطالعاتی که به آنالیز چیزهایی می پردازند که باعث رضایتمندی شغلی افراد می گردد، معمولا از افراد درباره رضایت کلی شان سؤال می نمایند. سپس تفاوت میان پاسخ مردم را به جنبه های مختلفی شغلی ارتباط می دهند. در سوی دیگر، مطالعاتی که به شادی لحظه ای می پردازند سعی می نمایند تا روی رویدادهای خاصی تمرکز نمایند. این مطالعات ممکن است در طول ساعات مشخصی از روز با کارکنان مصاحبه نموده و از آن ها درباره احساس مثبت و منفی یا کاری که انجام می دهند سؤال نمایند. بعضی هم از شرکت نمایندگان می خواهند که اتفاقات روزهای قبل را مرور نموده و درباره کارها و احساساتشان فکر نمایند.

چه چیز باعث رضایت شغلی می گردد؟

فاکتورها و معیارهای خوبی برای پیش بینی میزان رضایت افراد از کارشان وجود دارد. بعضی روی این موضوع تمرکز می نمایند که افراد چقدر کارشان را حرفه ای و مهم می ببینند. این شغل ها معمولا شامل چیزهایی می شوند که در خدمت هدفی خاص هستند که تأثیر اجتماعی بیشتری نسبت به سایر وظایف و مشاغل دارد. افرادی حاضر در چنین مشاغلی معمولا رضایت شغلی بیشتری دارند. چراکه وظایف روزانه خود را به موضوع مهم تری متصل می نمایند و آن را یک فراخوان اجتماعی می بینند. این افراد نسبت به سایر گروه های شغلی رضایت بیشتری از شغل خود دارند.

شاید فکر کنید این قبیل مشاغل تنها شامل شغل های سطح بالای سازمانی یا کار کردن برای سازمان های غیرانتفاعی می گردد. ولی اینطور نیست. هرکسی که احساس می نماید کارش به هدف بزرگ تری مرتبط می گردد، می تواند بدون توجه به وظیفه خاصی که شغلش احتیاج دارد، کار خود را به عنوان یک شغل فراخوانی و مهم تجربه کند.

رویکرد دوم مبتنی بر چارچوبی به نام نظریه ویژگی های شغلی است. ایده اصلی این چارچوب این است که 5 بُعد در شغل شما وجود دارد که احتمالا میتواند رضایت شما از کارتان را افزایش دهد. این 5 بُعد شامل جنبه های زیر می گردد.

• برای انجام این کار به مهارت ها و فعالیت های متنوعی احتیاج است. بنابراین شما کارهای زیاد و متنوعی انجام می دهید.
• شما فقط به جای اینکه روی قطعه کوچکی از پازل کار کنید، مسؤول ابتدا تا انتهای فرآیند و جهت هستید.
• این شغل اهمیت گسترده تری دارد (همان مورد قبلی که پیش تر بیان شد؛ یعنی مثلا احساس کنید کار شما یک مسؤولیت اجتماعی است).
• شما در کارتان به میزان کافی آزادی عمل دارید و مدیریت خرد یا نظارت قابل توجهی بر شما متمرکز نیست.
• شما مدام و در زمان های مناسب درباره کوشش های خودتان بازخورد دریافت می کنید و متوجه می شوید که آیا در کارتان خوب بوده اید یا خیر

هرچه شغل شما این ویژگی ها را بیشتر داشته باشد، احتمالا رضایت شغلی شما هم بیشتر خواهد بود.

چه رویدادهای شما را هر روز خرسند می نماید؟

همان طور که پیش تر بیان کردیم، مطالعات علمی بین رضایتمندی شغلی و خرسند بودن در محل کار تفاوت قائل هستند. با این توصیف، علم درباره شادی لحظه ای شما در طول روز و کار چه می گوید؟

بعضی مطالعات فقط به آنالیز میزان لذتی می پردازند که افراد از انجام فعالیت های روزانه می برند. مطالعاتی مانند این نشان می دهد که از بین تمام کارهایی که مردم در طول روز انجام می دهند، تنها چیزی که مردم از انجام آن لذت کمتری می برند، رفت و آمد به محل کار است. آن ها بعلاوه از وقت گذراندن در کنار دوستان و آشنایان خود بیشتر از وقت گذراندن در کنار مدیر و همکارها لذت می برند. در مجموع، وقتی به میانه سطح خرسندی این افراد نگاه می کنیم، جایگاه شادی در محل کار و شغل اصلا جالب نیست.

با این حال، مطمئنا موقعیت های شغلی مختلفی هم هستند که باعث شادی شما می شوند. موفقیت در کار یقیقا یکی از چیزهایی است که باعث شادی افراد می گردد. تمام کردم پروژه ها، انعقاد یک قرارداد، مشارکت در فروش یا ارائه یک ایده عالی جزء جنبه هایی است که باعث می گردد افراد در محل کار احساس خرسندی نمایند. علاوه بر آن، هر فعالیتی که طی انجام آن فقط به همان لحظه فکر می کنید هم احساس خوبی دارد. به عنوان مثال، داشتن یک مکالمه عالی که منجر به فراوری ایده های تازه گردد یا پیشرفت کردن در ارائه گزارش یا کار با یک نرم افزار کامپیوتری هم جزء سایر مصادیق شادی های لحظه ای در محل کار هستند.

تحقیقات مربوط به ویژگی های شغلی که در بخش قبل مطرح شده بود هم نشان می دهد انجام کاری غیرعادی برای شغل خود (کاری خارج از عرف همیشگی) که با رضایتمندی شغلی همراه باشد، عموما منجر به خرسندی هم می گردد. به عنوان مثال، اگر همواره فردی را در کنار خود دارید که به انجام کارهای شما نظارت می نماید و زیر نظر او هستید، ولی بالاخره فرصتی برای انجام کاری بدون نظارت و با استقلال کامل پیدا کنید، احتمالا از آن لذت خواهید برد و خرسند می شوید.

نتایج این تحقیقات بسیار ارزشمند هستند. زیرا با استفاده از آن ها می توانید راهکارهایی برای به حداکثر رساندن رضایتمندی شغلی خود و بعلاوه برای افزایش لذت روزانه از کاری که انجام می دهید پیدا کنید. تمام این ها می تواند منجر به خرسندی شما در محل کار گردد. حتی زمانی که کنترلی روی وظایف روزانه خودتان در محل کار ندارید، درباره نحوه انجام دادن و دیدگاهتان نسبت به آن ها حق انتخاب دارید!

منبع: Fastcompany