مرکز پژوهش های مجلس ملاحظات بازگشایی دانشگاه ها را ارائه کرد ، شروع نیمسال اول از ابتدای شهریورماه - نوای پرنده پارسی

به گزارش گروه دانشگاه خبرنگاران، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با توجه به شیوع ویروس کرونا پیشنهاداتی برای ملاحظات سال تحصیلی 1399-1400 آموزش عالی کشور ارائه کرد.

بنا بر اعلام مقامات رسمی وزارت بهداشت، موج جدید اپیدمی کرونا در فصل پاییز و زمستان اوج می گیرد، همزیستی کووید 19 با ویروس شایع آنفولانزا در این فصول، شرایط کنترلی و مهار بیماری را به مراتب سخت تر خواهد کرد.

عمده ترین اقدام دستگاه های متولی آموزش عالی کشور در مواجهه با شیوع ویروس کرونا در نیمسال دوم سال تحصیلی 1399-1398 تعطیلی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و استفاده از آموزش های از راه دور بود.

در این گزارش آمادگی بیشتر دانشگاه ها جهت حفظ سلامتی دانشگاهیان در سال تحصیلی 1400-1399 از یک سو و کمک به بهبود کیفیت آموزشی و برقراری عدالت آموزشی از سویی دیگر، ملزومات بازگشایی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی را مورد توجه قرار گرفته است.

ملاحظات بازگشایی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی در سال تحصیلی 1400-1399

بازگشایی دانشگاه ها، باید تدریجی و با رعایت اولویت هایی مانند شرایط دانشجو (مقیم یا غیرمقیم، مقطع تحصیلی، رشته تحصیلی)، شرایط اقلیمی و شرایط کرونایی منطقه و شرایط دانشگاه و تأکید ویژه بر کاهش تراکم کلاس و یحتمل خوابگاهی باشد. در این میان ملزوماتی در نظر گرفته شده، که لازم است مورد توجه قرار گیرند.

ملاحظات آموزشی و پژوهشی

آغاز نیمسال اول سال تحصیلی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی از ابتدای شهریور باشد. این موضوع به خصوص جهت اتمام زودهنگام ترم تحصیلی قبل از تشدید سرما و احتمال اوجگیری ویروس کرونا، مؤثر خواهد بود.

به منظور کاهش جابجایی بین استانی و بین شهری دانشجویان، سازوکار ها به گونه ای فراهم آورده شود تا کلیه محدودیت های میهمان شدن دانشجویان در تمام دانشگاه های دولتی و غیردولتی با هدف حضور دانشجو در دانشگاه محل سکونت یا اقامت برطرف شود.

کاهش تراکم کلاسی با روش های؛ جهت رعایت فاصله اجتماعی، کلیه کلاس های تراکم بالای 20 نفر به دو گروه تقسیم شون، فشرده سازی کلاس های دانشجویان (با تأکید بر استفاده حداکثری از زمان) در روز های متوالی بر حسب جمعیت غالب مقاطع تحصیلی، همچنین استفاده از ظرفیت روز های تعطیل و پنجشنبه ها، اختکمک کردن حضور دانشجو در کلاس های درس (به ویژه دروس تئوری) و تهیه ویدیو هایی از همه کلاس ها و بارگذاری آن در سامانه آموزش الکترونیک دانشگاه جهت دسترسی آن دسته از دانشجویانی که بنا به ملاحظاتی امکان حضور در کلاس ندارند.

امکان حذف ترم بدون احتساب سنوات برای کلیه دانشجویان فراهم شود، کف تعداد واحد های درسی انتخابی برای کلیه مقاطع تحصیلی برداشته شود، ساعت های کلاسی شناور باشد به گونه ای که جلسات درس به صورت ناهمزمان اتمام یابند. برای مثال تعدادی از کلاس ها از 8 تا 10 برخی دیگر از 8:30 تا 10:30 و تعدادی نیز 9 تا 11 باشد. این مهم امکان برخورد و تجمع دانشجویان را در فضای خارج از کلاس کاهش خواهد داد.

پیش از آغاز و برای آغاز هر چه بهتر سال تحصیلی جدید و تسلط بر امور پیشنهاد می شود؛ در فاصله زمانی تا آغاز ترم تحصیلی جدید تمامی دانشگاه ها دوره های آموزش الکترونیکی جهت آشنایی اعضای هیئت علمی برای آشنایی با اصول طراحی و تدوین محتوای الکترونیکی، نحوه آموزش و درنهایت ارزیابی آموزش از راه دور برگزار کنند.

اعضای هیئت علمی از تمامی دروس انتخابی دانشجویان برای نیمسال اول سال تحصیلی 1400 -1399 محتوای الکترونیکی تهیه کنند. برای این کار لازم است انتخاب واحد کلیه دانشجویان در بازه زمانی حداقل 2 ماه مانده به آغاز نیمسال اول سال تحصیلی جدید باشد تا اعضای هیئت علمی فرصت تهیه محتوای الکترونیکی دروس انتخابی را داشته باشند.

تمامی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی زیرساخت های فنی و سامانه های آموزش الکترونیکی را به گونه ای فراهم آورند تا امکان آموزش از راه دور با کیفیتی به مراتب بهتر همچنان فراهم باشد.

جهت دسترسی برابر همه دانشجویان به بستر های آموزش از راه دور، برای آن دسته از دانشجویانی که به هر دلیلی توان خرید تجهیزات آموزش از راه دور و هزینه اینترنت را ندارند، پیشنهاد می شود صندوق رفاه دانشجویان تسهیلات خرید تجهیزات به آن ها پرداخت کند. در این میان می توان از ظرفیت نهاد های کمک رسانی نیز بهره برد.

با توجه به اعلام زمان برگزاری آزمون های سال 1399 از جمله دکتری (26 تیرماه)، کارشناسی ارشد (2 و 3 مردادماه)، سراسری (30 و 31 مردادماه) و آزمون فنی و حرفه ای و کارشناسی ناپیوسته (14 شهریور) و با توجه به زمان مورد نیاز از تاریخ برگزاری آزمون ها تا اعلام نهایی قبول شدگان، پیشنهاد می شود پذیرش دانشجویان جدیدالورود از نیمسال دوم سال تحصیلی 1400-1399 باشد. این موضوع ضمن کاهش تراکم دانشجویان در دانشگاه ها، سردرگمی های رایج در ثبت نام اولیه دانشجویان به خصوص در شرایط پیشرو را برطرف خواهد کرد.

جهت حفظ سلامتی داوطلبان و کاهش احتمال انتقال ویروس

لازم است مکان برگزاری آزمون دستکمک پزشکی از مناطق به دانشگاه های علوم پزشکی هر استان تغییر یابد، سطح فضا ها و مکان های برگزاری نسبت به سنوات قبل افزایش یابد، تجهیزات و امکانات برگزاری آزمون با رعایت مراقبت های بهداشتی و ایمنی قبل، حین و پس از برگزاری آزمون تأمین شود.

شرایط به گونه ای تسیهل و تقویت شود که امکان دفاع از رساله و پایان نامه به صورت غیرحضوری همچنان فراهم باشد. امکان دسترسی رایگان و مطالعه آنلاین و آفلاین دانشجویان به فایل کتب، رساله، پایانامه و مقالات فراهم شود. نشست ها و گردهمایی های علمی و دانشجویی حداقل به مدت یکسال تحصیلی متوقف شود.

ملاحظات خدماتی، رفاهی و بهداشتی جهت کاهش احتمال انتقال ویروس

ایده دانشجو خانواده تقویت شود، بدین معنا که دانشجویان هر اتاق به عنوان یک خانواده فرض شوند، با این کار احتمال رعایت نکات بهداشتی ازسوی اعضای اتاق قوت خواهد گرفت.

بسته به ظرفیت و فضای اتاق های خوابگاه، تعداد اعضای ساکن هر اتاق حداکثر 3 نفر باشد. لازم است روزانه در ساعت معینی کلیه اتاق ها گندزدایی شوند (در صورت تسهیل میهمان شدن دانشجو با برطرف محدودیت های مربوط به جابجایی دانشجویان دانشگاه های دولتی به غیردولتی و برعکس و اختکمک شدن حضور در کلاس های آموزشی، متقاضیان سکونت در خوابگاه ها کاهش چشمگیری می یابند)

غذای هر دانشجو در ظروف یکبار مصرف تحویل داده شود؛ جهت کاهش تراکم دانشجویان در زمان تحویل غذا پیشنهاد می شود: 1) برای توزیع وعده نهار طول زمان فعالیت بخش تغذیه دانشگاه افزایش یابد. 2) وعده شام درب اتاق دانشجو و وعده صبحانه نیز به صورت هفتگی تحویل داده شود. 3) شیر های آب، آبخوری ها و جامایع به صورت اتوماتیک تعبیه شوند. 4) دستگاه های تب سنج و ضدعفونی کننده در محل ورود و خروج دانشگاه ها و خوابگاه ها نصب شود.

کلیه دانشگاه ها پیش از آغاز سال تحصیلی، ظرفیت خوابگاه ها و شرایط واگذاری را با در نظر دریافت ملاحظات بهداشتی و به منظور حفظ سلامتی دانشجویان اعلام کنند. لازم است دانشجویان در زمان انتخاب رشته و دانشگاه، از شرایط و امکانات خوابگاهی دانشگاه مورد نظر ازجمله ظرفیت اتاق ها، امکانات بهداشتی و … کاملاً آگاه باشند.

پیش از آغاز سال تحصیلی سامانه ای تدوین و طراحی شود تا کلیه دانشجویان، کارکنان و اعضای هیئت علمی به مدت 14 روز متوالی تا آغاز رسمی فعالیت حضوری دانشگاه ها، شرایط سلامتی خود را در آن ثبت کنند و در پایان گواهی لازم را دریافت کنند.

با آغاز سال تحصیلی استفاده از ماسک و دستکش برای همه اجباری شود. در تمامی دانشگاه ها، امکان تولید و عرضه آسان و ارزان این اقلام بهداشتی فراهم شود.

به منظور تصمیم گیری سریع و با هدف حفظ سلامتی دانشگاهیان، لازم است کمیته ای تحت عنوان کمیته مقابله با کرونا در هر دانشگاه متشکل از معاونان آموزشی، پژوهشی، دانشجویی، کننده شورای صنفی دانشجویان، رؤسای دانشکده ها و نیز کننده مرکز بهداشت آن دانشگاه، ایجاد شود. کلیه تصمیمات آموزشی و پژوهشی، امور خوابگاه ها، خدماتی و رفاهی، بهداشتی و… در این کمیته معین تکلیف خواهد شد.

برای اطلاع رسانی شفاف و دقیق تصمیمات، صفحه اختصاصی کرونا در سایت اصلی دانشگاه تعبیه شود. لازم است بخشی از مهمترین اطلاعات از طریق ایمیل یا پیامک اطلاع رسانی شود.

با توجه به اینکه دانشجویان ترم آخرتحصیلی برای ورود به مقاطع بالاتر، خدمت نظام وظیفه، شغل و یا انتقال برنامه ریزی هایی انجام داده اند. پیشنهاد می شود این دسته از دانشجویان دارای درس کارآموزی، دانشجویان سنواتی و دانشجویانی که در مرحله دفاع از رساله و پایاننامه قرار دارند در اولویت اقدامات باشند.

ملاحظات قانونی و سیاستی

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تعرفه های رایگان اینترنت به صورت بسته های روزانه از 8 صبح تا 16 عصر (جهت تسهیل دسترسی به محتوای آموزش الکترونیکی و از راه دور) در اختیار دانشجویان قرار دهد.

تدوین و ابلاغ پروتکل های بهداشتی ویژه دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی توسط وزارت بهداشت.

پشتیبانی دولت از مؤسسات آموزش عالی غیردولتی که آموزش برخط ارائه می دهند و اعتباردهی به گواهینامه های این مؤسسات جهت ارائه به دانشگاه های دولتی، این مهم می تواند در کاهش جابجایی دانشجویان نیز مؤثر واقع شود.

نظارت مجلس شورای اسلامی بر اجرای بند د ماده (64) قانون برنامه ششم توسعه در راستای توسعه زیرساخت های آموزش الکترونیکی دانشگاه پیام نور، به گونه ای که این دانشگاه علاوه بر پوشش ارائه آموزش های الکترونیکی به دانشجویان خود بتواند محلی برای استفاده سایر دانشگاه های کم برخوردار باشد.

حمایت مالی جهاد دانشگاهی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از طرح های نوآورانه پژوهشی در زمینه های مرتبط با کنترل ویروس کرونا از محل ردیف های 6 و 7 بند ه تبصره 4 قانون بودجه سال 1399 با موضوع تسهیلات ارزی طرح های نوآورانه جهاد دانشگاهی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری.

با توجه به بازگشت عده زیادی از دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در خارج و احتمال تداوم منع حضور آن ها در دانشگاه های مقصد، شورای گسترش و برنامه ریزی آموزش عالی درخصوص ادامه تحصیل این دسته از دانشجویان در دانشگاه های کشور به شرط دارا بودن شرایط و نیز فراهم سازی امکانات آموزش از راه دور برای آن ها تصمیم گیری کند.

پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در رتبه بندی دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی کشور در سال 1399 بخشی از امتیازات آموزشی، پژوهشی و فناورانه را به فعالیت های اجرا شده در حوزه مقابله با بحران کرونا اختصاص دهد.