فرصتی برای دیدن سایه های شگفت آور و گردباد مریخ

به گزارش نوای پرنده پارسی، مریخ نورد فرصت که سال ها به اکتشاف درباره مریخ یاری می کرد، در طول ماموریت خود، تصاویر بسیاری از این سیاره ثبت نموده است.

به گزارش خبرنگاران، مریخ نورد فرصت(Opportunity) که از سال 2004 برای اکتشاف و آنالیز در مریخ به آن فرستاده شد، در حقیقت آزمایشگاهی سیار بود که وظیفه کاوش در سطح این سیاره را بر عهده داشت.

یک نکته جالب در خصوص فرصت، انتخاب نام آن است. نام مریخ نوردهای روح(Spirit) و فرصت، برحسب اتفاق انتخاب نشده بلکه پیشنهاد دختری 9 ساله به نام سوفی کالیز(Sofie Collis) بوده است. سوفی در سیبری چشم به دنیا گشود و در دو سالگی توسط والدینی آمریکایی به فرزندی پذیرفته شد. وی در مقاله ای که برای پیشنهاد اسامی فضاپیماها ارائه داده بود، نوشت: من در پرورشگاه بزرگ شدم و دنیا همواره برایم تاریک و سرد بود. شب ها به آسمان نگاه می کردم و حال بهتری داشتم. من همواره خواب پرواز را می دیدم. هنگامی که به آمریکا آمدم، رویاهایم به حقیقت پیوستند و اکنون، رؤیای فضانورد شدن را در سر دارم. شین لوکیف(Sean Okeefe)، از مدیران سابق ناسا درباره سوفی گفت: او روح دو کشور بزرگ را در سرشت خود دارد.

مریخ نورد فرصت طی سفر خود، تصاویر جالبی ثبت نموده است که در اینجا به بعضی از آنها اشاره می شود.

توت های اسرارآمیز

نخستین محل فرود فرصت، خشک به نظر می آمد اما در تصاویر ثبت شده، شکل های جالبی دیده شد که از وجود آب در این محل حکایت داشت. این شکل ها، به بلوبری شباهت داشتند و به نظر می رسید حاوی ماده معدنی موسوم به هماتیت(Hematite) هستند. وجود این تصاویر شبیه به بلوبری، به پژوهشگران نشان داد که احتمالاً در این محل آب وجود دارد.

سایه های شگفت آور

سیاره های دیگر با وجود نداشتن محیط ثابت، لحظات خاصی از درخشش و زیبایی داشتند اما در خصوص مریخ، وجود خورشید نزدیک به افق، سایه های جالبی از فرصت به وجود آورد که با یاری دوربین های آن به ثبت رسید. این تصویر و تصاویر ثبت شده، شواهدی مبنی بر تنهایی مریخ هنگام حضور فرصت و روح بودند.

دهانه های پایداری

شاید تپه های این تصویر در نگاه نخست، تک رنگ به نظر برسند اما در واقع این طور نیست. این تصویر، شکل هایی را نشان می دهد که در حقیقت، دهانه آتشفشان پایداری یا ایندورنس(Endurance) هستند. ارتفاع این شکل های دایره ای احتمالاً حدود دو تا سه پا است. آتشفشان ایندورنس، از ماه مه تا دسامبر سال 2004 توسط فرصت مورد آنالیز نهاده شد. فرصت با کاوش در این آتشفشان، تغییراتی را در رنگ لایه ای بستر آن نشان داد و دریافت که لایه های بالایی، جوان تر از لایه های زیرین هستند.

حفاری های واقعی

مته کوچک مریخ نورد فرصت، به آن امکان داد حفاری های عمیقی در صخره های مریخ انجام دهد و به لایه های پایین تر دست پیدا کند. این حفاری ها، تصاویر جالبی را در سطح مریخ پدید آورد که دیدن آنها خالی از لطف نیست. در تصویر سمت چپ، تصویر واقعی حفاری ها با رنگ های واقعی آنها به چشم می خورد اما تصویر سمت راست، با یاری چنین طول موج گرفته شده و تحلیل های گوناگونی در خصوص مواد متفاوت براساس میزان بازتاب و ویژگی های دیگر آنها ارائه می دهد.

کشف شهاب سنگ

فرصت توانست طی کاوش خود و در کمتر از یک سال، نخستین شهاب سنگ را در این سیاره کشف کند. این شهاب سنگ به اندازه یک توپ بسکتبال بود و بیشتر ترکیبات آن را آهن و نیکل تشکیل می دادند.

برخورد

این تصویر، پس از جدا شدن و برخورد سپر حرارتی فرصت با سطح ایجاد شده است. شدت این برخورد به قدری بود که بسیاری از خاک های زیرزمینی مریخ را آشکار کرد. تا پیش از این برخورد، تعیین نبود که چه ترکیباتی زیر لایه سطحی مریخ نهفته است.

سلفی در مریخ

این تصویر حیرت انگیز در حین سادگی، یک تصویر عالی از فرصت است. ثبت این تصویر، به گروه پژوهشی یاری کرد تا نکات جالبی را در رابطه با پژوهش خود کشف نمایند.

آتشفشان ویکتوریا

شاید دهانه های آتشفشانی از نظر ما شبیه به یکدیگر باشند اما از نظر زمین شناسان و دانشمندان علوم سیاره ای، هر یک از آنها زیبایی خود را دارند و منحصر به فرد به شمار می روند. مریخ نورد فرصت در طول کاوش های خود، آتشفشان های بسیاری را کشف کرد اما شاید دهانه آتشفشانی موسوم به ویکتوریا (Victoria)، جالب ترین آنها باشد. این دهانه آتشفشانی در میان آتشفشان های دیگر، ویژگی های خاصی دارد که آن را از همه آنها متمایز ساخته است.

ابرهای مریخ

خیره شدن به ابرها، سرگرمی جالبی به نظر می رسد اما این صحنه زیبا در دنیا علم، بیش از یک سرگرمی است. مریخ نورد فرصت طی سفر خود، به آنالیز ابرهای مریخ پرداخت و شکل و محل قرار دریافت آنها را به دقت تعیین کرد تا گروه پژوهشی به راحتی از عهده مطالعه در خصوص آنها برآیند.

رگه های گچی

کاوش های فرصت، تصویری را تعیین کردند که به نظر می رسید مسیری پوشیده از گچ باشد. پژوهشگران در این باره گفتند: این تصویر، داستانی درباره جریان آب در میان شکاف صخره ها برای ما تعریف می نماید. ماده ای که در تصویر دیده می شود، یک ترکیب شیمیایی به نظر می رسد که وجود آن روی زمین متداول نیست و دیدن آن در مریخ، موجب حیرت زمین شناسان شده است.

تغییرات فصلی

یکی از متداول ترین کارهای فرصت که شاید تمایل بیشتری نسبت به آن وجود داشته، تغییرات حیرت انگیز فصلی بوده است. طی تغییرات فصلی، وزش بادها تا مدت های طولانی، لایه هایی از غبار را روی پنل های فرصت نشان داد اما همه آنها با شروع زمستان، به سرعت محو شدند و با تغییر دوباره فصل، بار دیگر رخ دادند.

آخرین فرصت برای دیدن بلوبری ها

این تصویر، سکونت گاه واقعی بلوبری هایی که در ابتدای خبر در خصوص آنها صحبت شد، تعیین می نماید. صخره ای که در این تصویر دیده می شود و شانس آخر(Last Chance) نام گرفته، نشان می دهد این شکل های کروی که از جنس آهن هستند، در ماده ای پوشیده شده اند که به خاطر رطوبت بسیار، تقریباً آنها را در خود غرق می نماید.

گردباد مریخ

گردبادهایی که روی زمین رخ می دهند، بسیار کوتاه مدت هستند؛ در نتیجه ثبت تصویر یک گردباد در مریخ، رویداد جالب و قابل توجهی برای پژوهشگران به شمار می رود. پدیده ای که در تصویر به چشم می خورد و به یک طوفان شباهت دارد، ستونی از هوای در حال چرخش را نشان می دهد که در سطح مریخ می شود.

آخرین روشنایی

آخرین تصویری که فرصت ثبت کرد و به زمین فرستاد، چند روز پیش از شروع طوفان در مریخ بود و پس از شروع طوفان، امکان مشاهده هیچ تصویری وجود نداشت. این تصویر تقریباً تاریک و بی کیفیت نشان می دهد که فرصت پیروز نشده تصویر را به طور کامل به زمین ارسال کند. این مریخ نورد به رغم کوشش پژوهشگران ناسا، پس از 15 سال فعالیت، برای همواره خاموش شد.

مریخ نورد فرصت، پیشرفت بزرگی برای پژوهشگرانی بود که در این زمینه مطالعه می کردند. این مریخ نورد توانست طی زمان فعالیت خود، اکتشافات بزرگی را رقم بزند و به بهبود نسل بعدی مریخ نوردها یاری کند. اگرچه از دست دادن فرصت، جای تأسف دارد اما نباید شادی حاصل از ثبت تصاویر و اکتشافات بزرگ آن را فراموش کرد.