چرا این کارگردان در روزهای کرونایی تئاتر به صحنه می برد؟ - نوای پرنده پارسی

نصیر ملکی جو کارگردان تئاتر که از روز یکشنبه 29 تیر نمایش کوکاکولا را روی صحنه برده است، این عقیده را دارد.

او در گفتو گو با خبرنگاران از دغدغه های این روزهایش سخن گفت و تاکید نمود که نه نومید است و نه آرمان گرا بلکه بیش از هر چیز به دنبال کسب تجربه های تازه است.

این کارگردان اضافه نمود: در دانشگاه، تئاتر اروپا را به ما آموزش می دادند و منابع درسی ما در کلاس کارگردانی کتاب های درسی اروپایی بود ولی ای کاش می گفتند برای موفقیت، باید در سریال های طنز تلویزیونی بازی کنیم تا چهار تا تماشاگر به تماشای نمایش مان بیایند.

ملکی جو ابراز تاسف کرد: این واقعیت ها را به ما نگفتند و در عوض از تئاتر آوانگارد صحبت کردند ولی چه کسی به چنین موضوعاتی اهمیت می دهد؟!

او که معتقد است بیماری تئاتر ایران پیش از کرونا آغاز شده است، اضافه نمود: بعید می دانم میان شرایط اسفناک تئاتر ما با کرونا، نسبتی کامل وجود داشته باشد بلکه کرونا همچون آینه ای عمل کرد که بعد از مدت ها مقابل آن بایستیم و چهره واقعی خود را ببینیم.

کارگردان نمایش نان یادآوری کرد: زمانی سریالی از تلویزیون پخش می شد با نام مرگ تدریجی یک رویا. به نظرم درست ترین عنوان برای تئاتر ماست چراکه هیچ تحولی یکباره رخ نمی دهد بلکه همه چیز طی زمان و بتدریج اتفاق می افتد.

ملکی جو با ابراز تاسف از ضعف مدیریت در تئاتر ایران اضافه نمود: این شرایط می توانست کنترل و مدیریت گردد. می شد تماشاگر را هیجان زده کرد که اگر بعد از دو سال تئاتر باز شد، قرار است با یکسری پدیده های تازه رو به رو گردد و تئاتر به شرایط قبل بازگردد. مانند بازسازی هایی که بعد از جنگ های جهانی رخ داد.

او ادامه داد: اگر ریشه درستی وجود داشته باشد، تئاتر می تواند به شرایط معمول خود بازگردد. همچنان که کشوری مانند ژاپن بعد از جنگ جهانی بار دیگر آباد شد چون اراده ای برای این بازسازی وجود داشت.

کارگردان نمایش سفید برفی و هفت کوتوله با ابراز تاسف از محدود بودن تئاتر ایران و پایین آمدن سطح کیفی جشنواره های تئاتری اضافه نمود: تماشاگران جشنواره های ما عموما مخاطبان حرفه ای تئاتر هستند ولی در این سال ها بیشتر آثار درجه دو و سه را در جشنواره ها دیده ایم. در حالیکه برای بسیاری از تماشاگران، امکان دیدن تئاتر در کشورهای دیگر وجود ندارد ولی ناچاریم به شرایط محدود خود بسنده کنیم.

او شرایط تئاتر ایران را همچون روستایی کوچک توصیف کرد و اضافه نمود: در این روستا همه یکدیگر را می شناسیم. نام برخی از کارها را مدرن، برخی را کلاسیک و برخی را هم خفن می گذاریم! واژه ای که تعریف علمی و دقیقی ندارد و همه چیز دست به دست هم می دهد تا به شرایط فعلی برسیم حال آنکه بیماری تئاتر ما خیلی پیش از کرونا آغاز شده بود.

این کارگردان درباره اجرای نمایشش همزمان با اوج گیری دوباره کرونا شرح داد: برای این اجرا چندین علت وجود داشت و مهمترین دلیل من، سفر طولانی است که در پیش دارم و اگر این اجرا در این زمان انجام نمی شد، دیگر فرصتی نبود و همه کوشش های گروه هدر می شد.

ملکی جو اضافه نمود: روزی که آغاز به کار کردم، می دانستم کارم باید به نتیجه برسد. قرار بود نمایش ما فروردین اجرا گردد. در مقطعی، با کاهش آمار مبتلایان به کرونا رو به رو شدیم و ما هم با تئاتر شهر هماهنگ شدیم ولی هر چه جلوتر آمدیم، شرایط بدتر شد و به سمت بحران پیش رفتیم و حالا آمار مرگ و میر بشدت بالا رفته است ولی در هر حال ما به تعهدمان پایبندیم ولی ای کاش در این شرایط سخت، کمتر به گروه ها سخت می گرفتند.

او در ادامه با گلایه از فرایند صدور مجوز اجرای این نمایش در شواری نظارت و ارزشیابی اداره کل هنرهای نمایشی اضافه نمود: می دانیم شورا باید وظایف خود را انجام بدهد ولی برای اجرای این نمایش که پیش از این هم سال 95 اجرا شده است، سه بار بازبینی دادیم. شخصا سه بار به اداره کل هنرهای نمایشی رفتم و دستیارم هم چندین بار مراجعه کرد تا توانستیم مجوز اجرا را بگیریم.

ملکی جو اضافه نمود: وقتی شرایط تا این حد بغرنج و کل کره زمین با این شرایط دست به گریبان است، این اندازه کشمکش فیزیکی با گروه ها درست نیست. به سبب همین سختگیری ها اجرای ما 10 روز عقب افتاد و بازیگر ما برای بازی در پروژه ای دیگر، قرارداد دارد. این فرایند فرسایشی، هزینه های روحی بالایی برای گروه ما داشت. بخصوص که بازیگران با فشار روانی بسیاری به تمرین می آمدند و روزانه پنج شش ساعت در فضای گرم با ماسک تمرین می کردند ولی کسی این سختی ها را نمی بیند و باید خشنود باشیم که هر از گاهی یکی از مسئولان لطف می نمایند و اسمی از تئاتر می برند.

او در پاسخ به این پرسش که مشکل مجوز این نمایش چه بوده است، توضیح داد: یک خانم، نقش آقایی را بازی می نماید و این ایرادگیری برایم عجیب است چون سال ها دیده ایم بازیگران نقش حیوانات را بازی می نمایند یا آقایانی که نقش خانم ها را ایفا می نمایند. کار ما نمایش است و نام آن معین می نماید که همه اینها نمایشی است. نهایتا قرار شد نام کارکتر پسر به بچه تغییر کند!

ملکی جو اضافه نمود: شورای نظارت خواهان تغییر بازیگر بود! آن هم در شرایطی که 6 ماه تمرین نموده بودیم بویژه در دوران کرونایی که هزاران بار سخت تر هم هست. ضمن اینکه در هر شرایطی، امور هنری به تشخیص کارگردان است.

کارگردان نمایش طناب گفت: ای کاش در این شرایط بیشتر با گروه های نمایشی همراهی می شد. خود من که می دانم از نظر اقتصادی نمی توانم جوابگوی گروهم باشم، کوشش می کنم از نظر عاطفی آنان را حمایت کنم در صورتی که اگر شرایط عادی بود، حتما بیش از این سخت می گرفتم. کاش مدیران تئاتر هم به این موضوع توجه می کردند و بار اضافه تری بر دوش گروه های نمایشی نمی گذاشتند.

او که قرار است به زودی برای گذراندن یک دوره آموزشی به خارج از کشور برود، با تاکید بر علاقه اش برای کار کردن در ایران یادآوری کرد: پیش از این هم تجربه سفر به آلمان را داشتم و دلیلی قطعی ام کسب تجربه و حضوری موثرتر در تئاتر ایران بود. هیچ هنرمندی دوست ندارد از سرزمین مادری اش که در آن ریشه دوانده، دور گردد و با وجود تمام مسائل برایم خیلی مهم است اینجا کار کنم. نه آرمان گرا هستم و نه نومید و بیش از هر چیز، کسب تجربه برایم اهمیت دارد.

نمایش کوکاکولا بازتولیدی است که سال 95 اجرا شده است. این نمایش با بازی سیاوش چراغی پور و پگاه کاظمی هر شب، ساعت 19 و چهل و پنج و به مدت 70 دقیقه در تالار قشقایی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه می رود. تماشاگران برای دیدن این نمایش حتما باید ماسک بزنند.